Reygras Otu Tohumu 5 Kg.

- Özellikle süt verimini arttırdığından dolayı çiftçiler tarafından süt otu olarak adlandırılsa da yaygın bilinen adı Reygras 'tır. 

- Enerji ve protein değeri çok yüksek olan reygras, yeşil ot olarak yedirildiği gibi  kuru ot olarak ve silajı yapılarak da değerlendirilir.

Geniş yapraklı ve çok lezzetli tek yıllık bir yem bitkisi olan reygras inek, koyun, keçi ve at gibi hayvanlara yedirilebilir. Genellikle yeşil ot olarak yedirilen reygras, kuru ot olarak veya silajı yapılarak değerlendirilir.

Ege ve Akdeniz bölgelerinde Ağustos sonundan Ocak sonuna kadar, Karadeniz ve Marmara bölgelerinde Ağustos 15'den Kasım sonlarına kadar, iç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde Ağustos, 15'den Ekim ayı sonlarına kadar, Güneydoğu Anadolu bölgesinde Ağustos sonundan Kasım sonuna kadar ekim yapılabilir.

Aşırı soğuk ve yoğun kar düşen bölgelerimizde karlar eridikten sonra erkenci ilkbahar ekimi yapılır kış gelip, kar yağışı başlayana kadar mütemadiyen her 20 günde bir biçim alınır.

 Düz tesviye edilmiş ve sıkıştırılmış olmalıdır.

Dekara veya dönüme 5 kilogram reygras (rye grass) tohumu atılır.

 Reygras, serpme veya 10-17,5 cm sıra aralıklı olmalıdır.

 Ekimden önce tohum yatağına 15 kg/da 20-20-0 (NPK), (NPK), ilk çıkıştan 15 gün sonra 15 kg/da Üre (%46) uygulanır. Ekim - Kasım aylarında don görülen bölgelerde çıkıştan sonra gübre tavsiye edilmez. Her biçimden sonra 15 kg/da Üre (%46) ile gübreleme yapılmalıdır .Gübreleme biçimden hemen sonra, otların toplanmasını takiben yapılmalıdır. Gübre uygulandığı zaman yaprakların kuru olmasına dikkat edilmelidir. Ekimden önce tarlaya hayvan gübresi uygulandığında daha yüksek verim alınır. Yoğun hayvan gübresi uygulanan tarlalarda Reygras ya az miktarda veya hiç kimyasal gübre kullanılmaz. Kimyasa gübre uygulanan tarlalara 10 gün geçmeden hayvan bırakılmaz ve biçerek hayvana yedirilmez. Çünkü gübre erise bile bitkinin özsuyuna geçtiğinden 10 gün geçmeden bitki özsuyundaki gübreyi harcayamaz. Aksi taktirde gübre zehirlenmesinden hayvanlar ölebilir. 10 günlük süre sonunda otlatmada ve biçimde herhangi bir tehlike yoktur.

 Sonbaharda yağışlı aylarda yağışlar takip edilerek ekildiğinde bitkinin çimlenmesi ve gelişmesi için mevsimsel yağış yeterlidir. Genellikle tohumlar Ekimden bir hafta sonra çimlenir. Yağışın olmadığı aylarda ekildiğinde çimlenme, ilk çıkış ve fide aşamalarında toprağın üst tabakasının nem oranının korunması için ekimi takip eden 2-3 hafta içinde az miktarda ancak sık sık sulama yapmak gereklidir. Bitkinin köklenmesinden sonra ise sulama buharlaşma oranına bağlı olarak yapılmalıdır. Her sulama için uygulanması gereken en uygun su miktarı 30 mm'dir. (=30.000 It/da)

 Gerekli olan hallerde bitkinin 4. yaprak aşaması ve sonrasında 2,4-D, MCPA veya MCPP gibi yabancı ot öldürücü ilaçlar, geniş yapraklı otlara karşı uygulanabilir.

Ot Üretimi ve Verimi

 Eşref Şekerli 'nin Reygras otu 6-32°C arasında her ısıda gelişmektedir. Donlara karşı dayanıklıdır. En ideal gelişme ısısı 18-24°C arasındadır. Bu sıcaklık aralığında ekildiğinde 35 günde ilk biçime ulaşmaktadır. Hava sıcaklığının normal olduğu aylarda düzenli olarak her 20 günde bir biçime gelmektedir. Ekim zamanına bağlı olarak, iklim koşullarının ve uygulanan bakımın iyi olması şartı ile SÜOTU   bölgelerimize göre kuru - sulu arazilerde yılda Dekara kuru olarak 2 tona kadar, yeşil olarak 10 tona kadar ot alınmaktadır. Biçim, bitki boyu yüksekliği 30-40 cm arasında iken yapılmalıdır. Sindiriminin kolay olması nedeniyle yetişkin bir ineğin günde 150 kg Eşref Şekerli Ryegrass Otu yemesi mümkündür. Kolay sindirilme özelliği sayesinde süt veriminde kesin artış sağlar: Ayrıca taşıdığı yüksek besin değerleri ve kuru madde oranının yüksek olması nedeniyle besi hayvanlarında diğer yeşil yem bitkilerinde olduğu gibi kondisyon düşüklüğüne yol açmadığı gibi yüksek, besi artışı sağlar. Hayvanların tüylerinde parlaklık meydana getirir. Dışkıda olumsuz bir değişime yol açmaz.

 Toprak seviyesinden 6 cm yukarıdan biçilmelidir. Orak veya tırpan ile biçilmesi mümkündür. Gelişmiş işletmelerde ise çayır biçme makineleri ve otsilaj makineleriyle biçim yapılabilmektedir. Büyükbaş hayvanlar için öncelikle biçmek, koyun ve keçi için otlatmak daha uygundur. Otlatma 25-30 cm arasında yaptırılmaktadır. 8 cm'den daha derin otlatmalardan kaçınılmalıdır.

Eşref Şekerli 'nin Reygras Otunun Besin Değerleri

Büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarda yem geçişleri kesinlikle ani bir şekilde olmamalıdır. Büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarda farklı bir yemleme, farklı bir hammadde, farklı bir slaj geçişi yapacaksanız bunu en az yedi günde yapmalısınız. Bu değişiklikleri yapmadan önce hayvanlarınızı muhakkak suretle karma aşı ile aşılatmanız gerekir. Bu konuda veteriner hekimlerden destek alabilirsiniz. Çelerme(Enterotoxemia) aşıları muhakkak yapılmış olmalıdır ve üzerinden altı ay geçmiş ise yenilenmesi gereklidir. Aşı yapıldıktan hemen sonra değişiklik yine yapamayız; aşının çalışması için yeterli süre tanınmalıdır. İlk defa yapılıyor ise tekrarı yapıldıktan sonra yem geçişleri yapılmalıdır. Bu yazdıklarımız çok önemlidir! Bugünlerde baharın gelmesiyle birlikte Reygras üreten yetiştiricilerimiz, hayvanlarına hızlı bir şekilde bu otu vermeleri durumunda sorun yaşayabilirler. Hayvanlar iştahla tüketiyor diye otunun tamamını hayvanın önüne koymamak gerekiyor.

Eğer otlatma yapıyorsak; ilk gün yarım saat, ikinci gün yarım saat, üçüncü gün bir (1) saat, dördüncü gün bir (1) saat, beşinci gün iki (2) saat şeklinde yavaş yavaş artırmak suretiyle otlatma yapabiliriz. 

Ayrıca; hayvanları otlatmaya çıkarmadan önce hayvanlara bir miktar kuru madde yani kuru kaba yemler (saman, yonca, yulaf gibi malzemeler) verilmeli, hayvanın işkembesi bir miktar dolduktan sonra otlatmaya çıkarılmalıdır.

Reygras otu, hızlı gelişen yıl içerisinde çok sayıda biçim verebilen tek yıllık uzun boylu bir buğdaygil yem bitkisidir. Kışları ılıman geçen bölgelerde tek yıllık baklagiller ve buğdaygiller yem bitkileri ile karışım halinde yetiştirilir. Karışımdan elde edilen ot otlatılabileceği gibi biçilerek de değerlendirilebilir. Bitki bol yaprak oluşturur ve yapraklar parlak koyu yeşil renklidir. Hızlı gelişmesi, bol ot elde edilebilmesi, sulu şartlarda gübreye olumlu sonuçlar vermesi, tek yıllık olması ve ekim nöbetine girebilmesi gibi özellikleri ile öne çıkan bir buğdaygil yem bitkisidir. Ilıman iklim koşullarına kolay adapte olduğundan ülkemizin hemen her bölgesinde rahatlıkla yetiştirilmektedir. Besin madde kompozisyonu, enerji değeri yüksektir ve hayvanlar tarafından kolay hazmedilir. Hayvanların ihtiyaçlarını rahatlıkla karşılayabilir. Lezzetli olması sebebiyle sevilerek ve iştahla tüketilir. Yetişkin bir hayvan tarafından günde 150 kg’a kadar tüketebilir. Besi danaları, ham düveler ve laktasyondaki ineklerin beslenmesinde kullanımı çok uygundur. Diğer yeşil otlarda olduğu gibi kondisyon düşüklüğüne sebep olmaz. Bol yapraklı ve çok lezzetli tek yıllık yem bitkisi olan reygras küçükbaş hayvanların da severek yedikleri bir buğdaygil yem bitkisidir. Çimlenme gücü yüksek bir çeşittir.

Bilimsel kaynaklarda tek yıllık çim olarak geçmektedir. İtalyan çimi olarak ta bilinir. Lolium italicum veLolium multiflorum olmak üzere iki farklı Latince ismi vardır.

Reygras çok değişik toprak tiplerine uyum gösterir. Verimli, drenajı iyi, organik maddece zengin ve nemli topraklarda çok iyi yetişir. pH değeri 6-7 arasında olan topraklarda hızlı gelişir. Bitki besin elementlerince fakir, kıraç arazilerde gelişimi zayıftır. Toprak tuzluluğuna karşı toleranslıdır. Kireçli ve kumlu topraklarda gerekli gübre ile takviye etmek kaydıyla ürün vermektedir.

Buğday ekimi için yapılan toprak hazırlığı reygras için de uygundur. Ekim öncesi toprak çok iyi işlenmeli ve ekime hazırlanmalıdır. Tarla çok iyi tesviye edilmelidir. Ekimden önce ve sonra toprak merdane veya silindir ile iyice sıkıştırılmalıdır ve düz olmalıdır.

Reygrasın yetişme sıcaklığı 6-7°C’den başlar 30-33°C’ye kadar devam eder. En ideal gelişme sıcaklığı ise 20-25°C'dir. Yazların sıcak ve kurak geçtiği bölgelerde Hazirandan itibaren gelişimi yavaşlamaktadır.

Özetle ılıman olan bölgelerde sonbaharda ekilir. Kışı sert geçen bölgelerde ilkbaharda ekilir. Serin ve bol yağışlı bölgelerde ilkbahar ekiminin mümkün olduğunca erken yapılması gerekmektedir. Diğer bir ifade ile ekim zamanı Ege, Akdeniz, Karadeniz ve Marmara bölgelerinde Eylül-Ekim ayları, Orta ve Doğu Anadolu bölgelerinde Ağustos sonu Eylül başı ya da Mart-Nisan aylarıdır. Yani kışı sert geçen bölgelerde erken ilkbaharda veya kışa güçlü girmesi için yaz sonunda ekilir. Kış soğuklarının erken gelmediği Ege, Akdeniz, Marmara ve geçit bölgelerinde sonbaharda ekilmesinde yarar vardır. Akdeniz ikliminin hakim olduğu bölgelerimizde ilkbaharda yapılan ekimlerde, erken gelen yaz kuraklığı ve yüksek sıcaklıklar reygrasın erken başaklanmasına ve düşük ot verimine sebep olabilir.

Ekim, ekme makinası ile (mibzer) veya elle yapılabilir. Sıra arası ekim mesafesi 10-20 cm arasıdır.

Mibzerle ekim yapılacaksa dönüme 4 kg tohum kullanılır. Elle serpme ekimde dönüme 5-6 kg civarı tohum atılır. Tohumluk olarak iyi, kaliteli, olgunlaşmış ve yeni tohumlar kullanılmalıdır. Buğday eken mibzerler ile rahat bir şekilde ekilir.

İdeal ekim derinliği 1-2 cm’dir. Ekim için toprak hazırlığının çok iyi yapılması gerekmektedir. Ekimden sonra tohum yatağı merdane ile muhakkak iyice bastırılmalı ve sıkıştırılmalıdır.

Gübreleme Reygras otunun verimini ve ot kalitesini çok artırır. Ekimle birlikte dönüme yaklaşık 5 kg saf azot verilmelidir. Üst gübre olarak ise kardeşlenme döneminde dönüme en az 5 kg saf azot verilmelidir. Ayrıca her biçimden sonra dönüme en az 5 kg saf azot ile gübrelemeye devam edilmelidir. İmkân varsa ekimden önce tarlaya hayvan gübresi uygulanması çok faydalıdır. Yetiştirme dönemi boyunca 25-30 kg arasında saf azotu rahatlıkla kullanabilmektedir. Gübreleri toprak analizi sonuçlarına göre kullanmak doğru olur. Kullanılacak gübrelerle örneklemek gerekirse; ekimden önce tabana tohum yatağına 20-25kg/da 20.20.0 ya da 30-35kg/da 15.15.15 ya da 25-30 kg/da 18.46 kompoze gübreleri verilebilir. Üst gübre olarak ise kardeşlenme döneminde dekara 25-30 kg %21 AS gübresi veya 20-25 kg %26 CAN gübresi veya 15-20 %33 AN gübresi veya 10-15 kg ÜRE atılabilir. Her biçimden sonra ise 10-15 kg üre veya 25-30 kg %21 AS gübresi kullanılmalı ve ardından hemen sulanmalıdır.

Çimlenme, ilk çıkış ve fide aşamalarında topraktaki nemin korunması için ekimi takip eden 2-3 hafta içerisinde az miktarda ancak sık sık sulanır. Genellikle tohumlar ekimden bir hafta sonra çimlenirler. Bitkinin kökünü geliştirmesinden sonra sulamaya toprağın ve bitkinin ihtiyacına göre ve buharlaşma oranına bağlı olarak karar verilir. Özellikle yağmur yağmayan dönemlerde ve yaz aylarında her biçimden sonra mutlaka sulanmalıdır. Yağmurlama sulama veya salma sulama yapılabilir. Köklerinin boyları 1 metreye kadar uzayabilmektedir.

Gerekli olan durumlarda reygrasın erken döneminde olmak kaydıyla geniş yapraklı yabancı otların yoğun ve 3-4 yapraklı olduğu dönemde 2,4-D Amin gibi geniş yapraklı yabancı ot öldürücü ilaçlar kullanılabilir.

Orak veya tırpan ile biçilmesi mümkündür. Gelişmiş işletmelerde ise çayır biçme makinaları ile biçim yapılabilmektedir. Biçimden sonra yeniden gelişmesi hızlıdır.

İdeal biçim zamanı çiçeklenme başlangıcıdır. Başaktaki tanelerin süt olum dönemine kadar biçilebilir. Yüksek kaliteli kuru ot elde etmek için genellikle tozlanma devresinde yapılacak biçim en uygundur. 6-7 cm yükseklikten biçilmelidir. İdeal sıcaklık aralığında ekildiğinde 25-35 günde ilk biçime ulaşmaktadır. İlk biçimden sonra yetişme şartlarına göre (sıcaklık ve sulama) 20-40 gün arasında tekrar biçim yüksekliğine ulaşır. İklim koşullarının ve uygulanan bakım yöntemlerinin iyi olması şartıyla bölgelere göre değişmek kaydıyla yılda 3–7 biçim alınır. Kuru tarım yapılan bölgelerde en az bir biçim alınır, bu sayı duruma göre (yağmur vs) en fazla 2 veya 3 olabilir. Biçim zamanı bölgeden bölgeye ve yapılan uygulamalara göre değişmekle birlikte bitki boyu 35-40 santimetre olduğu dönemde başlayabilir 100-130 santimetre olduğu döneme kadar uzayabilir. Yazı kurak geçen bölgelerde sulamak koşuluyla iki veya üç biçim vermekte, ancak yaz ortalarında yüksek sıcaklık gelişimini yavaşlatmaktadır.

Reygras dik olarak 50–150 cm civarında boylanabilir. Normal yetiştirme koşullarında her biçimde bir dönümden (1000 m2) yaklaşık olarak en az 1.500-2.500 kg/da yeşil ot, 500-600 kg/da kuru ot elde edilir. Kuru ot miktarı bazı bölgelerde her biçim için ortalama 1-1,2 tona kadar çıkabilir. Dolayısı ile yılda 6-7 biçim yapılabilen yerlerde 5-8 ton civarında kuru ot elde edilebilir.

Taze ot, kuru ot, silaj ve yayılım olmak üzere tüm kullanım şekilleri için uygundur. Genellikle büyükbaş beslemede otlatılarak ya da biçilerek yeşil ot şeklinde tüketilmekte ise de, kurutularak veya silajı yapılarak da rahatlıkla değerlendirilebilmektedir. Reygrasın kuru madde ve besin maddesi hazım değeri çok yüksektir. Özellikle süt hayvanlarında verimi önemli ölçüde arttırır. Besi sığırlarında günlük canlı ağırlık artışını olumlu yönde etkiler. Uzunluğu 8 cm’nin altında ise otlatma yapılmamalıdır. İdeal otlatma yüksekliği 8-20 cm arasıdır. Otlatma periyodu 2-3 günde birdir. Fazla yağışlı bölgelerde kuru ot üretimi için reygras hasadı tavsiye edilmemekle birlikte bu bölgelerde yüksek kalitede kuru ot elde etmek amacıyla ya oldukça geç hasat ya da silaj yapımı önerilir. Yağışlı koşullar nedeniyle biçimin gecikmesi durumunda, hasat edilen otun silaj olarak değerlendirilmesinde fayda vardır. Reygras genellikle silaj yapımı için hasat edilmekte, optimum silaj üretimi için kalite ve verim arasındaki dengeyi sağlamak amacıyla erken çiçeklenme dönemi önerilmektedir.

Reygras bir hayvanın yaşam payı için ihtiyacı olan enerji, protein, vitamin ve mineralleri bünyesinde bulundurur. Ancak bazı hayvanlardan yüksek süt ve et verimi bekleriz. Yüksek beklentimizin olduğu hayvanların ekstra tahıllara ihtiyacı vardır. Sadece ot yiyerek bir hayvan günlük 1.200 gr canlı ağırlık kazanabilir. Ancak bu hayvanın etçi karakter yahut kombine bir hayvan ırkı olması gerekir. Sütçü karakter hayvanlar bu performansı gösteremezler. Sadece ot yiyerek 800 gr ile 1 kg arası canlı ağırlık kazanabilirler. Yedirdiğimiz otun hasat dönemi bu performansa etki eder. Özellikle süt hayvanlarında erken hasat yapılmış yüksek proteinli otlar süt verimini artırırken geç hasat yapılmış düşük proteinli otlar süt verimini arttırmaz. Hasat zamanı gecikmiş otlar besi hayvanları için daha idealdir. Proteini düşmüş enerjisi yükselmiş otlar daha yüksek canlılık kazandırır. Süt verimi yüksek hayvanların ekstra yüksek proteinli ve yüksek enerjili fabrika yemi ile takviye edilmeleri gerekir. Bir hayvan sadece reygras otu yemek sureti ile günde 20 litre süt verebilir. Bunun üzerine tahıl ikame edildikçe süt verimi artar.

Özellikle yağmur geçişlerinin kontrol edilemediği bölgelerde kuru hasat yapmak neredeyse zordur. Bu yüzden silaj yapmak avantajlıdır. Silaj yapılırken partikül büyüklüğü çok önemlidir. Beş ila on santim doğranmış malzemeler daha kolay ve daha iyi sıkıştırılabilirdiği için silaj kalitesi yükselir. Ot silajı için özel hazırlanmış bakteriler kullanılmalıdır. Silaj mı iyidir kuru ot mu iyidir? Tabi ki kuru ot elde etmek silaja göre daha ucuza mal olur. Fakat bu iklime dayalı bir durumdur. Hiç kimse daha maliyetli ve daha zor olan bir işe talip olmak istemez. Ancak iklim şartları kuru hasat yapmaya elvermediği için silaj yapılması tavsiye edilir. Otların silajları ve kuru hasat yapılmaları arasındaki en önemli fark protein değerleridir. Silaj yapılan otta protein değerleri yaklaşık iki puan daha fazla çıkar. Kurutma esnasında protein miktarı güneşin etkisiyle bir miktar düşer.

Hayvan beslemede her türlü yem değişimi ya da yeni yem uygulamalarında bu değişikliği belli bir zamana yayarak gerçekleştirmek doğru olur. İlk defa reygras ile beslenecek hayvana ortalama olarak bir haftalık bir alıştırma programı uygulanmalıdır. Besleyeceğimiz hayvan için hedeflediğimiz yem miktarına ulaşıncaya kadar bir hafta içinde günden güne verilen yem miktarı artırılmalıdır. Uygulamaya hayvan başı 1 kg yem vererek başlanır. Daha sonra bir hafta içinde aşama aşama istenen yem miktarına ulaşılır. Ayrıca hayvanların yem değişimi sonrası Enteretoksemia (çerleme) hastalığına düşmemesi için muhakkak 15 gün önce münavebe aşısı yaptırılmalıdır. Aşıdan hemen sonra sorun olmayacağını düşünerek yeni yemi yedirmek uygun değildir. Muhakkak 15 gün beklenmelidir. 15 gün sonra “aşı yaptım artık hastalık görülmez” düşüncesi ile yine birden bire yem yüklemesi yapılmamalı aşama aşama geçiş uygulanmalıdır.

Buzağılar yem yemeye başladıktan sonra diğer yemlerde olduğu gibi reygras ile de beslenebilir.