Bahar ekimleri devam ederken tohumlara ilaç ve besin elementleri uygulamasının ne denli önemli olduğu hakkında bazı bilgiler sunmak istiyorum. Tohum ilaçları kullanarak toprak kökenli birçok hastalığa karşı önlem alırken besin elementleri de kullanarak tohumların güçlü bir çıkış sağlamasıyla verim garanti altına alınabilir. Son yıllardaki verilere göre A.B.D. tohum ilaçlama ve kaplama oranları %100 iken Fransa’da %93 oranlarına ulaşmıştır (1). Bu da gelişmiş ülkelerdeki verim yüksekliğini sanırım biraz daha net ortaya koymaktadır. Birçok tohum üreten firma tohumlara bu tür ilaç ve gübre ekleyerek tohum kaplama yapmaktadır ancak bu tohumların fiyatları da oldukça yüksek olmaktadır. Basit bir işlemle tohumlarınızı kendiniz kaplayarak hem tohum miktarını azaltmak hem de fazla fiyat ödemekten kurtulabilirsiniz.
Tohumlar ilaçlama veya gübreleme, filmleme ve peletleme olarak üç şekilde kaplanmaktadır. İlki çok basit bir uygulama olup toz halinde veya sıvı haldeki ilaç ve/veya sıvı gübrelerle tohumu karıştırmaktır fazla bir teknoloji gerektirmez ve tohumun fiziki yapısı değişmez. Filmlemede ise ilaç ve gübreler yanında yayıcı yapıştırıcı kullanarak tohum kaplanır ki genelde teknoloji gerektirir ve tohumluk endüstrisinde sıkça kullanılır ve tohumun fiziki yapısında fazla bir değişiklik meydana gelmez. Peletleme ise biraz daha yüksek teknoloji gerektirir ve daha çok küçük tohumlu bitkilerin tohumlarına yapılan bir uygulamadır ve tohumun fiziki yapısında hacimsel değişim olur böylelikle ekilecek tohum miktarı azalmış olur.
Tohum ilaçları olarak genelde fungisit dediğimiz mantari hastalıklara karşı ilaçlar kullanılır. Bunlar kontakt tesirli (tohum yüzeyinde dokunma ile etkili) ilaçlar, sistemik etkili tohumun yüzeyi ve içine nüfuz eden ilaçlar ve çıkışta odun borularına (ksilem) nüfuz ederek hastalığın ilk dönemlerde yayılmasını önleyen ilaçlar olarak üç türlüdür. Tohumlara kullanılacak başlıca fungusitlerden Phenylpyrrole (fludioxonil), Phenylamide (metalaxyl), Dicarboxymide (iprodione), Prothioconazole, Carbamate (thiram), Anilide (Carboxin), Triazole (Tebuconazole) gibi etkili maddeleri içerenler önemli mantari hastalıklara karşı koruma sağlar (2,3).
Böceklere karşı kullanılan ilaçlar (insektisitler) Imidaclorprid, thiamethoxam (beyaz sinek, trips vb.), Chlorpyriphos (tırtıllar, güve, trips, bitler vb.), Endosulfan (tırtıllar, güve vb.), fipronil (phenylpyrazole) ise geniş spektrumlu eklem bacaklılar ve örümceklere karşı etkin olarak kullanılabilen tohum ilaçlarının etkili maddelerini oluşturur (4).
Diğer yandan gübre veya besin elementleri ile yapılan tohum kaplamaları da tohumların ilk gelişim aşamalarında güçlü çıkış sağlayarak verim artışına neden olmaktadır. Bu konuda özellikle mikro besin elementleri özellikle eksiklik görülen topraklar için önem taşır. Humik ve fulvik asit ile kaplanan tohumların hücre zarı ve metabolik aktiviteleri artırarak çimlenme oranını artırdığı, besin maddelerinin alım kapasitesini artırıp fidenin gelişimini teşvik ettiği, şeker ve vitamin içeriğini artırdığı gibi fide aktivitesini teşvik ederek çevresel stresler, hastalık ve zararlılara dayanıklılığı artırdığı bildirilmiştir (5).
Çinkolu (Zn) gübrelerle kaplanmış tohumların mısırda %27, nohut ve buğdayda %17 kadar verim artışı sağladığı bulunmuştur (6, 7).
Tohumları bor (B) ile kaplanmış börülcede %37 ve yulafta %8’den fazla verim artışı sağlanmıştır (8, 9).
Şelatlı bakır (CuEDTA) ile kaplanan tohumlarda ise %43 kadar daha iyi çıkış ve tarlayı kapatma sağlanmış ve buğday ve yulafta önemli verim artışları sağlanmıştır (9, 10, 11)
Sonuç olarak tohum kaplama ile yoğun hastalık ve zararlı görülen topraklarda yapılan uygulamalar çıkıştan sonra yapılacak uygulamalara göre daha etkili olmakta bitkinin ilk dönemlerindeki hassasiyetlere karşı önemli korunmalar sağlanmaktadır. Çıkıştan sonra hava ve toprak muhalefeti nedeniyle tarlada işlem yapmak çoğunlukla zordur bu nedenle ilaç ve gübrelerle yapılan tohum kaplama bu tür zorlukları ortadan kaldırır ve üstten ilaçlamaya göre çok daha tasarruf sağlar. Bu tür gübreler fungusit ve insektisitlerle de karıştırılarak da kullanıldığından bir taşla üç kuş vurulabilir.
Tohum ilaçları yanında Eşref Şekerli üretimi akıllı sıvı gübreleri de tohum kaplamada güvenle kullanılabilir. Özellikle %100 organik leonarditten üretilen Humik ve fulvik asit içerikli akıllı sıvı gübre Humifort ® tohum kaplamalar için de idealdir. Diğer yandan çinko ve bor içeriği düşük olan topraklarda Nitrozinc Fort ® ve Phoszinc Fort ® gübrelerimiz, Bakır içeriği düşük olan topraklarda CoppaFort ®, kalsiyum içeriği düşük asidk topraklarda Calcifort ® gübrelerimiz tohum kaplamada da olarak kullanılıp bitkilerinizin güçlü şekilde çıkışını ve verim artışını güven altına alır. Bu gübreleri kendiniz tohumlara uygulayarak hem atacağınız tohum miktarında hem de kaplamalı tohumlara ödeyeceğiniz fiyatlarda önemli tasarruflar sağlayabilirsiniz.
Yerli ve Milli Eşref Şekerli üretimi gübrelerimiz hakkında teknik servis, promosyon ve tedarik için lütfen aşağıdaki çağrı merkezi numaralarımızdan irtibata geçebilirsiniz.
Hayırlı ve bereketli bir sezon dileğiyle…
*Bu makale Prof.Dr. Mustafa ERAYMAN tarafından hazırlanmıştır. 29 Mart 2021. Eşref Şekerli Danışmanlık Hayvancılık ve Tarım Ürünleri Ticaret Limited Şirketi. Yavuz Selim Mahallesi Küçük Sanayi Sitesi Marangozlar Caddesi No:25/A Dulkadiroğlu/Kahramanmaraş.
KAYNAKLAR:
- White, K. E., and Hoppin, J. A. 2004. Seed treatment and its implication for fungicide exposure assessment. J. Expo. Anal. Environ. Epidemiol. 14:195-203.
- Krämer, W., and Schirmer, S. (eds.). 2007. Modern Crop Protection Compounds: Volume 2. Wiley-VCH Verlag GmbH & CO. KGaA. Weinheim, Germany.
- Mueller, D. S., and Bradley, C. A. 2008. Field crop fungicide for the north central United States. North Central Integrated Pest Management Center, Urbana-Champaign, IL.
- https://agritech.tnau.ac.in/seed_certification/seed_treatment_Insecticides%20&%20Fungicides.html
- BAŞALMA, D. (2014). Effects of humic acid on the emergence and seedling growth of safflower (Carthamus tinctorius L.). Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 1(Özel Sayı-2), 1402-1406.
- Harris, D., Rashid, A., Miraj, G., Arif, M., Shah, H. 2007. On-farm seed priming with zinc sulphate solution - A cost-effective way to increase the maize yields of resource-poor farmers. Field Crops Res. 10, 119-127
- Arif, M., Waqas, M., Nawab, K., Shahid, M. 2007. Effect of seed priming in Zn solutions on chickpea and wheat. Afri. Crop Sci. Pro. 8, 237-240.
- Masuthi, D.A., Vyakaranahal, B.S., Deshpande, V.K. 2009. Influence of pelleting with micronutrients and botanical on growth, seed yield and quality of vegetable cowpea. Karnataka J. Agric. Sci. 22, 898-900.
- Saric, T., Saciragic, B. 1969. Effect of oat seed treatment with microelements. Plant Soil 31, 185-187.
- Foti, R., Abureni, K., Tigere, A., Gotosa, J., Gere, J. 2008. The efficacy of different seed priming osmotica on the establishment of maize (Zea mays L.) caryopses. J. Arid Environ. 72, 1127-1130.
- Malhi, S.S. 2009. Effectiveness of seed-soaked Cu, autumn- versus spring-applied Cu, and Cu-treated P fertilizer on seed yield of wheat and residual nitrate-N for a Cu-deficient soil. Can. J. Plant Sci.